Bir iki meseleye değinip çok uzatmadan mevzumuza giriş yapacağım.

Birinci mesele şu:

Cep telefonlarının hayatın ayrılmaz parçası gibi "görüldüğü" günlerde yaşadığımız bir gerçek. Aslında hayatın ayrılmaz parçası falan değildir bu cep telefonu dediğimiz şey. İnternet için de bir çok kişi "olmazsa yaşayamam" demektedir. Bal gibi de yaşanır, siz bakmayın öyle söyleyenlere.

Bu cümleleri anlatacağım meseleye girizgah olsun diye kurmuyorum inanın.

Kampa arkadaş çağırdığımızda "cep telefonu çekiyor mu orda" sorusunu sıklıkla duyuyorum. Ailelerin çocukları da internetin olmayacağı bir yere gitmek istemiyorlar artık. Klozetli evlerde büyüyen çocuklarımız dağda bayırda tuvalet ihtiyaçlarını gidermeyi dahi bilmiyorlar maalesef.

Dünyanın bin türlü hali var öyle değil mi? İnternet ve cep telefonu olmadığında oyuncağı elinden alınmış çocuklara dönüşmemiz ne kadar doğru sizce?

İkinci meseleye gelince....

"Öyle olmaz abi", "o yetmez abi", "şunlar şunlar şart abi", "öyle nasıl olacak ki" sözleriyle o kadar çok karışılaşıyorum ki. İnsanımız bazı şeylerden "biraz " anlıyor ve anladığı kadarıyla işini görmeye çalışıyor. Onun dışına çıkmak, küçük riskler alıp da "böyle olur mu acaba" diye denemek yok.

"Industry standards" denilen şeyi inkar etmiyorum, bahsettiğim şey o değil. Bahsettiğim şey, birileri birşeyleri becerip onu standard hale getirmek için çok çalışmışlar, ama biz bu çalışma ve geliştirme kısmında sınıfta kalıyoruz.

Konunun meraklıları okumaya devam ediyorlardır, o yüzden özetle "düşük watt telsizle uzun mesafe görüşme" meselesine giriyorum.

Konunun HF olduğunu, VHF-UHF olmadığını söylemiş olayım baştan.

Ayrıca bu yazı, sponsorlu bir ürün tanıtımı veya inceleme değil, onu da bilin.

220 Volt elektrikle çalışacak minimum 100 Watt'lık transceiver'lar, çıkışı kilowatt yapacak yükselticiler, antenna tuner'lar, QRM gidericiler, equalizer'lar kullanan ve evinin bir odasını "ham shack"a çeviren arkadaşlarımızı öncelikle tebrik ediyorum. Dünyanın en kaliteli hobilerinden biri olan amatör telsizcilikle uğraşıyorlar. Tebrik ediyorum, çünkü takdir edecek kadar tecrübeli değilim amatör telsizcilikte.

Ama "ben bu işi nasıl yapacağım" dediğimde, sorduğum herkes bana kocaman bir liste sundu. Neredeyse küçük bir yatırım sayılacak donanımlara ihtiyacım olduğunu söyledi tecrübeli telsizciler.

Ayrıca ikamet ettiğimiz binalara anten kurmak için izin meseleleri falan da girince bu işin başka yolları mutlaka vardır diye düşünmeden edemedim.

Bütün cihazları eve sabitleyip gideceğim yerlere beraberimde götüremiyor oluşum da bana pek cazip gelmiyordu.

Mobil cihazlar alıp aracıma takabilirdim, fakat akşam biraz QSO yapmak istediğimde evden veya çadırdan çıkıp araca mı gidecektim? Ya araçla gidemediğim, yürüyerek ulaştığım yerlerde ne yapacaktım?

Batarya ile çalışacak birşeylere ihtiyacım vardı. Fakat batarya ile yüksek güçlerde alet kullanmak pek mümkün görünmüyordu. Ve nihayet esas soru ile yüzleştim:

Düşük watt'lı bir cihazla uzun mesafe konuşma mümkün mü?

Sonunda, anten teknikleri hakkında yaptığım uzun araştırma ve okumalar ile QRP dünyasına bir giriş yaptım. 

QRP

Evet Q-R-P, telsizciliğin ilk yıllarında "çıkış gücümü düşüreyim mi" - "çıkış gücünü düşür" gibi manalara gelen ve Q kodları denilen kısaltmalarından.

Günümüzde QRP denilince, düşük watt'lı cihazlar, bu düşük çıkış gücü olan cihazları kullananlar ve hatta destekleyenler anlamına geliyor. QRP community diye birşey var.

Tamamdı, risk alacaktım. QRP bir cihaz almaya karar verdim.

SDR

Ayrıca günümüzde telsiz dünyası da bir yere doğru evriliyor. Telsiz donanımının bilgisayar ile birleştiği SDR, yani "Software Defined Radio" bir süre sonra belki de "industry standard" olacak. Yeni geliştirilmiş bir çok dijital haberleşme yöntemini bir bilgisayar vasıtasıyla kullanmak hiç fena değil. 

Dijital modlardan ziyade beni sesli iletişim, yani SSB kısmı ve ekranda sadece konuştuğun frekans yerine belli bir frekans aralığında neler oluyoru "waterfall" olarak görmek ilgilendiriyordu.

Hangi QRP SDR Cihaz?

Şimdilerde telsiz dünyasının babaları sayılabilecek markalar yavaş yavaş taşınabilir SDR cihazlar çıkaracaklar gibi görünüyor. Yaesu biraz geri duruyor, Icom yeni ürününün lansmanını yapıyor.

Tabi benim telsizciliğe başladığım iki sene önce öyle pek bir alternatif yoktu. Uzun araştırmalar sonucu Chris (m0nka) isimli birinin evde geliştirdiği "mcHF SDR QRP transceiver" ile tanıştım. 5 Watt gücünde bir cihazdı bu. Üzerinde yüklü olan açık kaynak kodlu UHSDR yazılımıyla birlikte sürekli geliştiriliyordu. Cihazın versiyonu 0.6  idi. Aradığım telsiz işte buydu ve satın aldım.

Birkaç fotoğrafına bakıp aşağıda devam edelim.

Bu cihazın orjinalini bizzat yerinden sipariş edebilir veya AliExpress'ten birçok benzer tipte "chinese clone" olarak bulabilirsiniz. Yaklaşık olarak 350 USD civarındadır

Burada cihazla ilgili bilgilendirme yapmayacağım, hakkında yapılmış birçok incelemeyi internette bulabilirsiniz.

Anten

Şu ana kadar öğrendiğim şey şu ki, telsizcilik antenden anlamaktır. Gerisi öyle veya böyle hallolur. Fakat antenden anlamıyorsanız, yaptığınız şey kaynak israfından ibarettir.

Taşınabilir bir yagi? Pek mümkün değil. Bir cubic quad? Zor. İhtiyacım olan biraz tel parçısıydı. Bir "wire dipole". 

Çok mu basit geldi. Değil. Öyle inanıyorum ki, düz bir yüzey binlerce poligondan daha karmaşık.

Bir söz var, sanki doğru gibi:

"Antenden anlıyorsan 1 Watt ile dünyanın öbür ucuyla haberleşirsin, anlamıyorsan 1 KiloWatt ile telsiz odasını ısıtırsın."

Hangi Dipole Anten

Dipole. Biraz tel ve 1:1 balun. Temiz işçilik yapmış bir telsizcinin profesyonel ürünü. WindCamp. 50 USD civarında.

Li-ion

En önemli şey. Enerji.

Peki nasıl bir batarya sistemim olmalıydı? Tamam, Lithium ion. Ya form? 18650. 3 seri ve istediğin kadar paralel bağlantı ile istediğin amperajda 12.6 Volt. Okey. 18650, Samsung 2600 mAh.

SONUÇ

Şimdi uzun süre evvel 20 metre bandında farklı mesafelerle yaptığım QSO'lar var sırada. Mesafeler kuş uçuşu.

Önce biraz yakından başlayalım. Aşağıdaki videoda Bulgaristan (650 km), Ege bölgesinde seyahat eden bir İngiliz (400 km) ve İsrail (850 km) ile yapılmış QSO'lar var.

Bu ikinci videoda biraz daha uzaklarla konuşuyorum. İtalya (1700 km) ve Hollanda (2000 km) ile QSO'lar var. Buyrun:

Aşağıdaki üçüncü video ise Almanya (1900 km) ve Belçika (2100 km) ile.

Dördüncü videoda Danimarka (2100 km) ve Belçika (2100 km) var.

Aşağıdaki bu son videoda Rusya (Ufa, 1900 km), Belçika (2100 km), Fransa ( 2300 km) ve 2800 km ile İspanya'nın Barcelona şehri var.

Ayrıca band kapalı dedikleri gecenin yarısında kaydını alamadığım New York'a yakın ABD'nin New Jersey eyaleti var. Merak edenler mesafeye bakarlar.

Bu yazıdan maksadım başkalarını küçümsemek, beğenmemek veya hava atmak değil. Bilakis hepimizi öğrenmeye ve gelişmeye, olmaz denileni oldurmaya teşvik maksadı var. Çünkü bu alemde her şey mümkün.

Çok çalışmamız lazım. Hadi gayret.