Bu yazıda Unimog ve lastik seçimi üzerine biraz konuşalım. Malum, artık herhangi bir konuda bilenin de bilmeyenin de fikir beyan edip konuşması moda. İstediği konuda zırvalayabilir insan. Özgürlük var, öyle değil mi?

Süslü cümleler falan kurabiliyorsanız zaten işin uzmanı kabul ediliyorsunuz. Adam "daha o işe bakmadık" demiyor, "üzerinde çalışıyoruz efendim" diyor.

Geçen gün bankada denk geldim, sırası gelen yaşlı teyze yapmak istediği şeyi söyleyince banka çalışanı "sizi bankamatiğe yönlendireyim" dedi. Yaşlı teyze bekliyor. Anlamadı tabi, nasıl anlasın ki? Bu dil üredi türedi bir dil. Bize ait değil. Kelimeler Türkçe, ama dil yabancı.

Ne demek "sizi bankamatiğe yönlendireyim"? "Bankanın gişesini ve çalışanını meşgul etme, git dışarıdaki bankamatiğe, işini orada kendin hallet" demiyor kimse artık. Hiç denk gelmediniz mi "sizi arkadaşıma yönlendireyim" sözüne?

"Şuramda bir çıban vardı, ameliyatla aldılar" demiyor, "küçük bir operasyon geçirdim" diyorsunuz, değil mi. Çok naziksiniz, teşekkür ederim. 

Biliyorum, konumuz lastik. "Bu lastik çok başarılı abi" diyor birisi. "Neye göre lan!" diyemiyorsunuz. Hepimiz naziğiz. Lastik başarılı. Harika!

Peki, şimdi bir giriş yapıp Unimog lastik seçimi ve Unimog lastik modelleri üzerinden yürüyelim.

Eski bir Unimogcusunuz veya ilk defa bir Unimog aldınız ve lastiklerini değiştirmek istiyorsunuz. Peki neden değiştiriyorsunuz?

• Üzerinde diş kalmamış
• Farklı bir desen olsun
• Lastikleri beğenmedim, hiç havalı durmuyor
• Küçük bunlar, büyütelim
• Uzun yolda çok ses yapıyor
• Çamurda dişlerin arası hemen doluyor
• Yağmurda yol tutmuyor
• Olduğu yeri kazıp aracı gömüyor
• Uzun sürecek bir ekspedisyon planım var

Lastik değiştirmek için başka sebepleriniz de olabilir. Belki de -pek sanmıyorum ama- mevcut lastiklerinizin özelliklerini merak ediyorsunuz.

Lastik tercihinde önemli noktalar

Doğru lastiği seçmek önemli. Tamam, fakat şartlara göre doğru lastik değişir, bu yüzden sizin kullanım amacınıza göre doğru lastiği seçmeniz önemlidir. Bazı arkadaşlar lastiğin desenine kafayı takmış olabilirler. Siz takmayın. Ayrıca, lastikleri anlamak için belli kavramları da yerli yerine oturtmamız lazım. Lüzumsuz konuşmalar belki azalır.

Unimog için lastik seçiminde bakmamız gereken ve bizi ilgilendiren bazı noktalar var. Bana sorarsanız hepsi önemli ve birbiriyle bağlantılı.

1. Radyal (Radial) veya çapraz (Bias) yapı
2. Kat (Ply) adedi
3. TT (Tube type) veya TL (Tubeless) yapı
4. Yanak esnekliği
5. Yük indeksi ve hız sembolü ve PR
6. Üretim yılı
7. Markalar
8. Desen ve tür

Desen ve tür meselesi en çok bakılan nokta, onu aşağıda konuşacağız. Ama önce diğer başlıklara kısaca değinelim:
 

1- Radyal veya Bias yapı

Kelimeleri tam söylersek aslı şöyle:

Radial ply (Enlemesine kat yapısı)
Bias ply (Çapraz kat yapısı)

Bias ply kelimesini kullanmak istemeyen bazı lastik üreticileri "diagonal" kelimesini kullanıyorlar. Yine çaprazlama demek. Bu yazıda "bias" olarak kullanıyorum.

Hemen şunu düzeltelim:

Bezli lastik diye bir kullanım var. "Bias" kelimesi "bez" olarak kullanılıyor ve insanlar bu lastiğin bezli, diğer lastiklerin bezsiz olduğunu zannediyor. Hatalı bir kullanım.

Peki ne demek radial veya bias yapı?

Lastiğin karkası belli katmanlardan oluşur, yazı uzamasın diye detayına girmiyorum. Bu katlar radyal lastikte enlemesine atılır ve bir kısmı da lastiğin sadece sırtında yer alır, lastiğin yanaklarına kadar inmez. Bias lastikte ise katlar lastiğin yanaklarını da içine alacak şekilde çaprazlama atılır.

Otomotiv lastiklerinin en eski biçimi bias yapıdaydı. Yüzyılılın başında birkaç farklı radyal lastik patenti alındıysa da fiziksel olarak üretilmedi. 1946 yılında Fransız Michelin şirketi, kendi radyal patentini alarak radyal lastikleri üretip ticarileştirdi.

Radyal veya çapraz yapının bizi ilgilendiren kısmı ne peki?

Çapraz katlı (bias ply) lastik

Bias ply (çapraz katlı) lastik daha az karmaşık lastik yapısı sebebiyle tipik olarak daha düşük maliyetlidir. Bias lastikler çok sağlam yapıdadır, yanak delinme ve yırtılmasına karşı radyal lastiklere göre daha dayanıklıdır.

Katlar çapraz atılıp yanakları da içine alır, bu yüzden, yani sırt ve yanaklar birbirine bağlı olduğu için daha az esnektir ve tüm yanak esnekliği lastik sırtına ve dişlere iletilir, bundan dolayı lastiğin ayak izi deforme olur ve lastik kaymasında bir artış oluşur. Lastik, radyal lastik kadar zeminle temas etmez, bu da motor gücü iletiminde kayıplara ve daha fazla zemin hasarına yol açar. Lastik, sertliği nedeniyle yerdeki tümsekleri emmez. Tüm darbe ve sarsıntı sürücü ve araç tarafından hissedilir.

Radyal (radial) lastik

Radyal lastikte katların bir kısmı yanağa kadar inmez, bu yüzden radyal lastik iki parça gibi davranır: Yanak ve sırt. Yanaklar daha esnektir ve bu esneklik sırta ve dişlere iletilmez. Aracın yere daha fazla güç aktarmasını sağlar. Daha az direnç sebebiyle daha az yakıt tüketimi gerçekleşir. Lastik, esnekliği sayesinde şokları, darbeleri ve tümsekleri emer. Sonuç, daha iyi bir sürüş ve daha iyi sürücü konforudur. Lastik daha geniş ayak izi sayesinde yol yüzeyi ile daha kararlı temas eder.

Fakat radyal lastiğin yanakları delinme ve yırtılmaya daha müsaittir.

Bu lastik radyal mi?

Önce şunu anlayalım: Bir lastik radyal (radial) değilse çapraz (bias) yapıdadır.

Lastik radyalse genellikle üzerinde Radial yazısı bulunur. Ayrıca lastiğin ölçüleri yazılırken bir R harfi de araya girer. Yani şöyle:

335/80 R20 (Radyal)
12.5 R20     (Radyal)

365/80 R20 (Radyal)
14.5 R20     (Radyal)

Üzerinde Radial yazmıyorsa ve jant ölçüsünün önünde R harfi yoksa Bias katlı bir lastiktir. Yani şöyle

335/80-20 (Bias)
12.5-20     (Bias)

365/80-20 (Bias)
14.5-20     (Bias)

Ayrıca, lastiğe baktığınızda, lastik sırtı hafif oval ise bias yapıda, düze yakınsa radyal olma ihtimali yüksektir. Tabi lastikteki hava basıncı görünüşü etkiler, havası düşük bir bias lastiğin sırtı da düze yakın görünebilir, yanak bilgilerine bakmak gerekir.

2- Kat adedi

Radyal değil de çapraz katlı bir lastik almak istiyorsanız, lastiğin teknik özelliklerine bakarak kat adedini öğrenmeniz mümkün. Bir taş ocağında, şantiyede veya madende çalışacak araçlar için üretilmiş endüstriyel lastikler bize lazım olan lastiklere göre çok fazla katlı oluyorlar.

Bazı üreticiler lastik üzerine "lastik sırtı şu kadar kat, yanaklar şu kadar kat" şeklinde bilgi de koyuyorlar.

3- TT veya TL

TT, yani Tube Type, yani tüplü tip, yani şambrelli lastik demek. Fransızca orjinali "Chambre à air" olan kelimenin şambriyel, şamrel, şamyel, şamiyel şeklinde kullanımlarına rastlıyoruz. 

TL, yani Tubeless, yani şambrelsiz lastik demek. Tabi "tiyûbles" diyecek halimiz yok ya, herkes "dubleks" diyor. Dubleks lastik deyince insanlar "iki katlı" birşey anlıyor dubleks villa gibi, ama alakası yok.

Bazı tubeless yani dubleks lastikler üzerinde "şambrelle de kullanılabilir" ibaresine de rastlanır. Hemen üstteki ve aşağıdaki resimde görüldüğü gibi.

4- Yanak esnekliği

Şimdi yanak esnekliği deyince üç parametre bir araya geliyor aslında:

• Radyal veya çapraz katlı yapı
• Kat adedi
• Şambrelli veya dubleks

Esneklik deyince radyal lastiklerin bu konuda avantajı var. Fakat sadece radyal lastik aklınıza gelmesin. Fiyat avantajından dolayı radyal olmayan bir lastik alacaksanız az katlı bir lastik olmasına dikkat edin. Şambrelli kullanıp hava basıncını düşük tutarak belli bir esneklik elde edebilirsiniz. Bu noktada tercih sizin.

Daha önce benim araç üzerinde bias yapıdaki Mitas MPT 04 lastiklerden kullandım. Bu, endüstriyel bir lastikti. Lastiğin havasını çok fazla indirsem de lastik sertliğinden dolayı dimdik duruyor ve esnemiyordu.

Lastiğin yanak esnekliği lastiğin deseni kadar önemli bir unsur. Bunu sakın unutmayın. Yanak esnekliği olmadan, aracınız arazide yere tutunmaz, birşey çekmeye kalkarsanız çekemezsiniz. Lastikler araziye tutunmak yerine zemini kazarlar.

5- Yük indeksi ve hız sembolü ve PR

Yük indeksi ve hız sembolü standardize edilmiş iki ayrı tablodur. Yük ve hız için maksimum değerleri belirler. Yük indeksi ve hız sembolü lastik yanağında genellikle yan yana yazılır.

Yük indeksi rakamlardan oluşan bir tablodur ve bir lastiğin taşıyabileceği azami (maksimum) ağırlığı gösterir. Lastiğin yanağına bu rakam yazılır. 

Hız sembolü harflerden oluşan bir tablodur ve bir lastik için müsaade edilen azami (maksimum) hızı gösterir. Lastiğin yanağına bu harf yazılır.

Mesela lastiğin yanağında 132 F yazıyor diyelim.

Yük indeksi tablosuna baktığımızda 132 rakamı 2000 kg demektir. Yani lastiğın taşımasına müsaade edilen maksimum yük 2 tondur. Bu, 4 lastik taktığınızda 8 ton demektir (Tek tekerli 2 dingil için söylüyorum). Kamyonunuz yüküyle beraber 12 ton ise bu lastiği takamazsınız.

Hız sembolü tablosuna baktığımızda F harfi, lastik için izin verilen azami süratin (maksimum hızın) saatte 80 km olduğunu gösterir.

Yani 132 F, 2000 kg ve 80 km/s demektir. Lastik üstünde bu şekilde kısaltılır. 

136 G =  2240 Kg - 90 Km/s
168 G =  5600 Kg - 90 Km/s

Mesela hız sembolü A8 olan (saatte maksimum 40 km) bir lastikle siz saatte 80 km hızla giderseniz ne olur? Bu yapıdaki bir lastik hızla beraber oluşan sıcaklığı kaldıramaz ve patlar. Unimog gibi bir araçla saatte 80 km hızla giderken lastiğin gümlemesini hayal edin.

Traktörler için üretilen lastiklerde müsaade edilen maksimum hız genelde düşük olur. Bu yüzden traktör tip desenli bir lastik takmak istiyorsanız alacağınız lastiğin hız sembolüne dikkat edin. Böyle bir lastikle hız yapmaya kalkışmayın, ölümcül olabilir.

Diğer örnekleri de görelim:

 

Bir de PR var. Ply Rating.

Ply rating, bir lastikte kaç kat yapı olduğunu göstermez. Lastik karkasının sağlamlık derecesini belirtir. Bunu doğru anlamamız gerekiyor, çünkü sağlamlık için bazen katları artırmak yerine daha dayanıklı çelik kuşaklar kullanırlar. Bu sağlamlık derecesine göre lastiğin taşıyabileceği yük te artar. Lastik üreticileri bazen aynı seride ve aynı ebatta fakat farklı taşıma kapasitelerinde lastikler de üretir. Yazının ilerleyen kısmında göreceksiniz, mesela Continental MPT 80 serisi. Aynı ebatta fakat PR değerleri ve yük indeksleri farklı 3 çeşidi vardır.

Aracınızın yüküyle beraber toplam ağırlığına göre lastik seçmeniz önemli. Mesela tek başına 5600 Kg taşabilen bir lastik, radyal bile olsa nispeten sert bir lastiktir, katları bu yükü taşıyacak adette atılmıştır, üzerinde yeterli ağırlık yoksa süper sert tepki verecektir. 

Lastiğin "hangi yüke göre hava basıncı ne olacak" bilgilerine bakmanız ve yükünüze göre lastiğin hava basıncını ayarlamanız gerekecektir. Bu da aklınızda bulunsun. Yukarıya yazdığım yanak esnekliğini oluşturan unsurlara bunu da eklemeyi unutmayın.

Yük İndeksi ve Hız Sembolü Tablosu'na bu linkten ulaşabilirsiniz, onu da hazırladım, elinizin altında bulunsun.

 

6- Üretim tarihi

Bayisinden yeni tarihli sıfır bir lastik almıyorsanız dikkat etmeniz gereken hususlar var. Almak istediğiniz lastikler eski tarihli, kullanılmış veya kullanılmamış lastikler olabilir ve fiyat avantajı sunabilirler. Fakat dikkatli olmak gerekiyor.

Bu lastikler genellikle paletler üzerinde üst üste istiflenir ve yıllarca sönük olarak alıcısını bekler. Üzerinde belki de bir ton ağırlık vardır. Bu durum bir lastik için hiç iyi birşey değildir.

Bu lastikler askeriye çıkması olabildiği gibi defolarından dolayı askeriyenin geri iade ettiği lastikler de olabilir. Sacece dişlerine bakmayın. İmalattan balansı bozuk bir lastik olabilir. Dışarıdan temiz duran ama içeriden sıkıntılı yanak hasarı olabilir. Bu ve başka sebeplerle geri iade edilmiş olabilir. 

 

Lastik markası Amerika'ya ihracat yapıyorsa üzerinde rakamlardan oluşan bir DOT numarası bulunur. Lastik üzerindeki DOT sembolündeki rakamlardan lastiğin üretim senesini anlayabilirsiniz. DOT rakamlarından son 4 sayıya bakılır. Son iki rakam yılı gösterir. Ondan önceki iki rakam o yılın kaçıncı haftasında üretildiğini gösterir.

Mesela DOT sembolündeki son dört rakam 2719 ise, 2019 yılının 27. haftasında üretildiğini gösterir.

Örneklerini görelim:

 

7- Lastik markaları

Unimog için lastik deyince Türkiye'de temin edilebilecek yerli ve yabancı markaların lastikleri var:

• Michelin
• Continental
• Mitas
• Pirelli
• Yokohama / Alliance
• BKT
• Petlas
• Özka

Bu markalar belli ülkelere ait, ama dünyanın farklı yerlerinde üretimleri de var. Markaların menşei, ülke bazında şöyle:

• Michelin > Fransız
• Continental > Alman
• Mitas > Çek
• Pirelli > İtalyan
• Yokohama / Alliance > Japon
• BKT > Hint
• Petlas > Türk
• Özka > Türk

Tabi başka lastik üreticileri ve lastik modelleri de var. Şunu yazmamışsın demeyin. Evet, bu yazıya hepsini almadım.

8- Desen ve tür

Şimdi geldik kafayı en çok taktığınız yere. Unimog için hangi lastik deseni ve lastik türü kullanmalıyım?

Unimoglar için genel olarak üç ana lastik türü vardır:

• A -  Yol Lastikleri (On-road)
• B -  Arazi Lastikleri (Off-road)
• C -  Çok Maksatlı Lastikler (MPT)

Bu lastik türlerinin hepsinin artıları ve eksileri vardır ve şartlara göre bazen benzer, bazen de farklı performans gösterme eğilimindedirler.

A -  Yol lastiği

Yol lastikleri, arazi lastiklerinden veya MPT lastiklerden çok daha uzun süre dayanır ve çok daha sessizdir. Ayrıca ıslak ve kaygan yollarda daha iyidirler. Ancak, çamurda veya derin karda işe yaramazlar.

Demiryolu üzerinde çalıştırdığınız bir Unimog varsa ona yol lastiği takarsınız, arazi lastiği değil. Geçiyoruz.

B -  Arazi lastiği

Arazi lastikleri kaygan yollarda berbattır, çabuk aşınır; ancak çamur, yumuşak toprak ve derin kar söz konusu olduğunda üzerlerine yoktur. Ancak tek marifetleri de budur.

"Arazi" kelimesinden ne anlamalıyız?

Türkiye'de Moab türü bir kaya tırmanışından bahsedemeyiz. Okyanus kıyısı değiliz, sonsuz sahillerimiz de yok. Türkiye için arazi yani off-road çamur, yumuşak veya sert toprak ve birazcık ta kum demek.

Chevron / Agro Pattern Lastik ve Artıları

Önce şunu belirteyim, Chevron, Agro veya AG pattern, ziraat yani traktör tip desen demek.

Bu anlamda bir araziden bahsediyorsak ve sizin için off-road çamur ve yumuşak toprak demekse, daha derin dişler arayacağız lastik üzerinde. Bunun için traktör tip desenli bir lastik takmak en iyisi.

Traktör deyince hemen küçümsemeyin. Traktör kelimesi traction kelimesinden gelir.  Arkasına bağlanmış, hatta toprağa gömülü ekipmanı her türlü arazi koşulunda ve yumuşak zeminde çekebilen bu araçlarda gördüğünüz lastikler tek yönlü yüksek çekiş için tasarlanmıştır ve bu desen uzun yıllardır standart olmuştur.

Üstelik bu lastikler Unimog üzerinde oldukça havalı görünür. Çamurda, derin karda ve yumuşak zeminlerde harikadır, kimse eline su dökemez.

Chevron / Agro Pattern Lastik ve Eksileri

Bu lastikler yönlü, ileri yönlü lastiktir. Traktör hep ileriye doğru gitmek üzere tasarlanmıştır. Geniş tarlalarda çok az geri manevra yapar. Bu yüzden bu lastiklerle çamurda geri gitmek ileri gitmek gibi performanslı olmaz. Arkaları ters yönlü takarsanız çamurda geri gidişleriniz daha iyi olur ama ileri yönlü çekişinizden bir kısmını feda etmiş olursunuz. Bu traktör desenli lastikler yolda iyi değillerdir. Islak asfaltta ve buzda çok kötüdürler. Fren mesafesi de berbattır. Bazı özel modeller haricinde hız indeksleri de düşüktür. Asfaltta sürüşünüz %25'ten daha fazlaysa tavsiye edilmezler.

Yukarıda saydığım veya buraya yazmadığım farklı markaların ürettiği traktör tip desenli (chevron / agro / AG) radyal ve bias yapıda, farklı diş derinliklerinde ve ebatlarda onlarca lastik var. Genelde traktörler için üretildiklerinden Unimog'larda yaygın olan 20 inch jant ebadına uyanlar ve hız indeksleri nispeten yüksek olanlarını bulmak gerekiyor. Jant ölçünüze göre bakıp bulabilirsiniz. Buraya nasıl görünüyor diye sadece üç örnek alıyorum.

C -  MPT lastik

MPT lastikler açıkçası arada bir yere düşüyor. Biraz yol, biraz arazi. MPT, çeşitli lastik üreticileri tarafından "Multi Purpose Tire" yani "çok maksatlı lastik" için kullanılan bir kısaltmadır. Bu terim aslında "hem yol hem arazi yetenekli" anlamına gelir.

Hayal kırıklığına mı uğradınız? Ne yani, MPT lastikler arazi lastiği değil mi? Tam olarak değil. %50 yol, %50 arazi. Böyle düşünün.

Jeep'lere ve pick-up'lara takılan BFGoodrich markasının All-Terrain model lastikleri Unimog için kullandığımız MPT türü lastiklerin karşılığıdır desek, yanlış yapmış olmayız.

Fakat çamur ve yumuşak toprakta sürüşünüz %25 civarındaysa, size tek yönlü bir traktör lastiği değil, çok yönlü bir MPT lastik lazım. Ülkeler, ordu araçları için genelde MPT türü lastik kullanıyor. Nato ve BM standartları gibi şeyler var. Lastiklere ve ileri teknolojilere milyon dolarlar harcıyor ve farklı bir çok ortamda bu lastikleri test ediyorlar.

MPT lastik iyi bir başlangıç ​​noktasıdır diyebiliriz. Ama yoğun bir çamurda dişlerin arası dolacak, sizi ve aracınızı yoracaktır. Keşke traktör tipi lastik taksaydım diyeceksiniz, bunu unutmayın. Çamurdan kurtulunca asfalt ve toprak yolda daha rahat eder, MPT lastik taktığınıza sevinirsiniz.

Şimdi yukarıda saydığımız lastik markalarının bazı meşhur MPT lastiklerine bakalım:
 

Michelin XZL

Eğer bir ekspedisyon planınız varsa, Michelin XZL bir tür altın standarttır. Muhtemelen en iyi yanak yapısına ve kauçuk bileşenlerine sahip. Mükemmel lastik, ama aynı zamanda pahalı. Sert yüzeyler, mıcırlı ve bozuk yollarda ortalamanın çok üstünde performans gösterir. Asfalt yollarda da harikadır. Az ses yapar, gürültülü değildir. 

Fakat çamurda ortalamanın altındadır. Dişlerin arası hemen dolar ve lastiğin sırtı neredeyse düz bir yüzey haline gelir.

Yapı: Radial
Yapı: Tubeless

Ebat: 365/85 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 164 G

Ebat: 395/85 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 168 G

 

Continental MPT 80

Nereden bakarsanız bakın iyi bir lastiktir. Toprak yollarda ve karda iyidir. Asfaltta konfor arıyorsanız, sizi tatmin etmez, ortalamanın altındadır. En iyi yol lastiklerindendir diyemeyiz, Michelin XZL ve kardeşi diyebileceğimiz MPT 81 bu lastikten daha konforludur.

Fakat çamur için ortalamanın üzerinde en iyi MPT lastiklerden birisidir. 

MPT 80, üç farklı PR ve yük indeksi ile gelir. PR meselesini yukarıda anlattım. "Gittim Continental MPT 80 aldım" demeyin, PR derecelendirmesine bakın, ona göre alın. Sonra "aldım çok sert çıktı" falan diye konuşmazsınız.

Yapı: Radial
Yapı: Tubeless

Ebat: 12.5 R20
PR: 12
Yük indeksi ve hız sembolü: 132 J

Ebat: 12.5 R20
PR: 16
Yük indeksi ve hız sembolü: 139 J

Ebat: 12.5 R20
PR: 22
Yük indeksi ve hız sembolü: 147 J

Ebat: 14.5 R20
PR: 10
Yük indeksi ve hız sembolü: 132 J

Ebat: 14.5 R20
PR: 18
Yük indeksi ve hız sembolü: 143 J

Ebat: 14.5 R20
PR: 22
Yük indeksi ve hız sembolü: 152 J

 

Continental MPT 81

Bozuk yollarda, toprak yollarda ve sert yüzeylerde mükemmeldir. Aynı zamanda iyi bir kar ve kum lastiğidir. Daha dişli lastiklere, traktör tip lastiklere ve abisi diyebileceğimiz MPT 80'e göre daha konforludur, yolda daha az ses yapar. Bir avantajı da hız sembolünün 110 km/s olması.

Parasına göre iyi bir lastik. Continental MPT 81 bir çok yönden Michelin XZL'ye benzer fakat nispeten daha sert bir lastiktir. Benzer bir performans arıyorsanız ve bütçeniz müsaitse Michelin XZL almayı tercih edebilirsiniz.

Çamurda tıpkı Michelin XZL gibi dişlerinin arası hemen dolar, en büyük dezavantajı budur. Yol konforundan biraz fedakarlık edip çamurda daha iyi performans istiyorsanız MPT 81 yerine MPT 80 alabilirsiniz.

Yapı: Radial
Yapı: Tubeless

Ebat: 12.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 147 K

Ebat: 14.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 152 K

 

Mitas MPT 05

Bu lastiği tecrübe etmedim, ayrıca Unimog kullanıcılarından bu lastik hakkında fazla bilgi alamadım. Deseni Continental MPT 80 ile benzerllik arzediyor. Zaten bir Çek şirketi olan Mitas, Alman Continental için de üretim yapıyor. Mevcut ebatlar ve yapısı aşağıda:

Yapı: Bias ply
Yapı: Tubeless

Ebat: 12.5-20
Yük indeksi ve hız sembolü: 132 G
PR: 12

Ebat: 14.5-20
Yük indeksi ve hız sembolü: 132 G
PR: 12

 

 

Pirelli Pista PS 22

Şaşırtıcı bir şekilde iyi bir yol lastiği olduğu gibi aynı zamanda iyi bir çamur lastiği bu Pirelli PS 22. Eğer değişmediyse, Alman ordusunun (gerçek anlamda bir ordusu yok Almanya'nın) taktik araclarında kullandığı lastik. 12.5 R20 versiyonu, aynı ebattaki Michelin ve Continental modellerinden bir tık daha uzun görünüyor.

Toprak ve bozuk yollar, ve hafif kar için ortalama, asfalt yollar için ortalamanın üzerinde, çamur ve kar için yine ortalamanın üzerinde bir lastik.

Yapı: Radial
Yapı: Tubeless

Ebat: 12.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 147 K

Ebat: 12.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 149 K

Ebat: 14.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 149 K

Ebat: 14.5 R20
Yük indeksi ve hız sembolü: 152 K

 

Petlas RM 910

"Özel amaçlı ve askeri araçlar için üretilen, her türlü arazi koşulunda kullanılabilen bir off-road lastiği. Her türlü zeminde mükemmel tutunma ve çekiş, hızlı ve etkin çamur ve kar tahliyesi."

Petlas resmî web sitesi bu lastiği böyle tanıtıyor. Sırt deseni enteresan bir şekilde Michelin XZL, Conti MPT 80-81 ve Pirelli PS 22 arasında bir yerde, hepsine benziyor ama hepsinden farklı.

12.5 R20 versiyonu, bu klasmanda başka hiç bir MPT lastikte olmayan hız sembolüne sahip: 130km/s.

Kullanıp test etmiş değilim. Ömrümüz yeterse ilerleyen yıllarda askeriye çıkması satan yerlerde görüp alırız.

Yapı: Radial
Yapı: Tubeless

Ebat: 12.5 R20
PR: 16
Yük indeksi ve hız sembolü: 146 M

Ebat: 12.5 R20
PR:16
Yük indeksi ve hız sembolü: 149 K

Ebat: 14.5 R20
PR:18
Yük indeksi ve hız sembolü: 152 K

Ebat: 14.5 R20
PR:18
Yük indeksi ve hız sembolü: 154 K

 

Agro-MPT Melez Lastikler

Herhangi bir yerde böyle bir başlığa rastlamadım. Fakat aşağıda fotoğraflarını göreceğiniz ve bazı arkadaşların "çavuş desen" diye isimlendirdikleri ve pek beğenmedikleri lastik deseni benim favorim. Ne tam traktör ne de tam MPT. Fakat hem traktör hem MPT.

Asfalt yolda tüm MPT lastiklerden daha gürültülü fakat çamurda tüm MPT lastiklerden daha iyi. 5 farklı lastik üreticisi bu deseni kullanarak lastik üretmiş. Eksi yanı, bu desende üretilmiş lastiklerin hepsi bias ply, radyal olanı yok. İkinci olumsuz yanı ise yönlü lastik oluşu.

 

Netice

Buraya kadar sadece bize lazım olan kısımlara değindim. Lastik konusunda herşeyi bir yazıya sığdırmak mümkün değil. Fakat belli konulardaki yüzeysel bakışı ve hataları belki en aza indirebiliriz ümidiyle yazıyorum, biliyorsunuz.

Siz de kendi lastik tecrübelerinizi yorumlara yazın lütfen.

Bundan sonra kalkıp da "şu markanın şu lastiğini alın" demeyeceğim çok açık. Akılları pazara çıkarmışlar, herkes kendi aklını beğenip almış.